Πέμπτη 23 Ιουλίου 2009

Οι Έλληνες που είδαν την έκλειψη

Ρεπορτάζ ΜΑΡΚΕΛΛΑ ΑΛΕΞΙΟΥ
από τον ΤΥΠΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Για τους περισσότερους ήταν ένα υπερθέαμα, για τους άλλους ένα φαινόμενο που ξυπνά δεισιδαιμονίες. Η μεγαλύτερη σε διάρκεια ολική έκλειψη ηλίου του 21ου αιώνα, που πραγματοποιήθηκε χθες στη μακρινή Κίνα, μπορεί να έχει ολοκληρωθεί πλέον, αλλά εκτός των άλλων είχε και… ελληνικό χρώμα.
Με επικεφαλής τον Καθηγητή Φυσικής του Α.Π.Θ., Γιάννη Σειραδάκη οκταμελής ελληνική αποστολή αναχώρησε την Τρίτη 14 Ιουλίου, από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» για τη μακρινή Κίνα, όπου συμμετείχε σε αστρονομικά πειράματα και παρατηρήσεις, που διεξήχθησαν στις όχθες του τρίτου μεγαλύτερου αντλισιοταμιευτήρα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στον κόσμο, Τιανχουανγκπινγκ (Tiαnhuanγping), κοντά στην πόλη Χανγκτσού, στην ευρύτερη περιοχή της Σαγκάης.
«Εντυπωσιακό φαινόμενο, αλλά και τερατώδους μεγέθους»,χαρακτηρίζεται η έκλειψη ηλίου από τον κ. Σαρειδάκη, ο οποίος σημείωσε ότι οι ολικές εκλείψεις Ηλίου παρατηρούνται σπάνια από έναν τόπο. «Είναι κάτι ξεχωριστό να βλέπεις πλήθη κόσμου, επιστημόνων και μη, εφοδιασμένα με τα ειδικά γυαλιά, να παρακολουθούν το πρωτόγνωρο αυτό φαινόμενο. Φυσικά έχω ακούσει ότι αρκετοί έμειναν στα σπίτια τους, φοβούμενοι τις δεισιδαιμονίες οι οποίες έχουν διαδοθεί γύρω από αυτό», συμπλήρωσε.
Η έκλειψη, αφού σχηματίστηκε στη θάλασσα δυτικά της Ινδίας, η σεληνιακή σκιά, ή ούμπρα, έπεσε στο ομόσπονδο κρατίδιο Γκουτζάρατ λίγο πριν τις 06:30 [04:00 ώρα Ελλάδας] και έγινε ορατή στο Μπανγκλαντές, στο Νεπάλ, το Μπουτάν, την Μιανμάρ και κατόπιν σε πολλές από τις μεγαλύτερες πόλεις της Κίνας, περιλαμβανομένης και της Σαγκάης.
Στην ελληνική αποστολή συμμετέχει η Διδάκτωρ του Τμήματος Φυσικής κ. Αναστασία Μεταλληνού, οι φοιτητές του Τμήματος Φυσικής Τηλέμαχος Αθανασιάδης και Θάλεια Τραϊανού, ερασιτέχνες αστρονόμοι από τη Θεσσαλονίκη καθώς και ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγου, Θανάσης Οικονόμου, ο οποίος έχει σχεδιάσει και κατασκευάσει διαστημικές συσκευές για πολλές αποστολές της NASA.
«Οι εκλείψεις αποτελούν για τους εμάς αντικείμενο έρευνας, αφού μας δίνεται μια σπάνια ευκαιρία στη γη, να καταγράψουμε δισδιάστατες εικόνες από το «στέμμα» του ηλίου, δηλαδή τις αέριες μάζες γύρω από την φλεγόμενη μάζα του μεγαλύτερου άστρου του γαλαξία», σημείωσε η Θάλεια Τραϊανού, φοιτήτρια του τμήματος Φυσικής.

Η «έκλειψη του αιώνα»

Η Διδάκτωρ του Τμήματος Φυσικής κ. Αναστασία Μεταλληνού, επισήμανε ότι η έκλειψη έχει χαρακτηριστεί ως «έκλειψη του αιώνα» λόγω της εξαιρετικά μεγάλης διάρκειάς της. «Η αποστολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου πραγματοποίησε μετρήσεις του υπέρθερμου ηλιακού στέμματος θερμοκρασίας 2.000.000 βαθμών Κελσίου, το οποίο είναι ορατό μόνο κατά τη διάρκεια τέτοιων φαινομένων και επικεντρώθηκε σε φασματοσκοπικές μετρήσεις του ιονισμένου σιδήρου FeX και FeIV».
Η έκλειψη διήρκεσε περίπου 6,5 λεπτά, μια χρονική διάρκεια που δεν θα επαναληφθεί μέχρι το έτος 2132. Μια ολική ηλιακή έκλειψη συμβαίνει κατά μέσο όρο μια ή δύο φορές το χρόνο, όμως είναι ορατή μόνο από μια στενή λωρίδα (περίπου το 1% της επιφάνειας της Γης). Ο βασικός λόγος που η σημερινή έκλειψη στην Ασία κράτησε τόσο πολύ, ήταν ότι άρχισε μόλις λίγες ώρες αφότου η Σελήνη έφτασε στο περίγειο, δηλαδή στο σημείο όπου το φεγγάρι πλησιάζει περισσότερο τον πλανήτη μας κατά την περιφορά του. Από τόσο κοντινή απόσταση, ο δορυφόρος της Γης φαίνεται κατά 8% μεγαλύτερος από τον Ήλιο και ρίχνει μια μεγαλύτερη σκιά στον πλανήτη μας από ότι συνήθως.
Για την εκτέλεση των παρατηρήσεων και πειραμάτων η ελληνική αποστολή, συνεργάστηκε με τον «Κυνηγό εκλείψεων» Jay Pasachoff, από τη Μασσαχουσέτη των Η.Π.Α., με τον οποίο είχε ευδόκιμη συνεργασία κατά τις ολικές εκλείψεις Ηλίου στο Καστελόριζο το Μάρτιο του 2006 και στο Νοβοσιμπίρσκ της Ρωσίας το 2008.
Από την πλευρά τους οι Κινέζοι επιστήμονες πραγματοποίησαν ένα σημαντικό πείραμα, ευελπιστώντας ότι έτσι θα δώσουν οριστική απάντηση σε ένα ερώτημα που προβληματίζει εδώ και χρόνια τους επιστήμονες: αν πράγματι η βαρύτητα της Γης μειώνεται ελαφρά στη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης. Τα αποτελέσματα, που θα αναλυθούν τους επόμενους μήνες, αναμένεται να επιβεβαιώσουν (ή να απορρίψουν τελικά) την θεωρία ότι είναι πραγματικές οι βαρυτικές ανωμαλίες που παρατηρούνται κατά τις ολικές εκλείψεις του ήλιου, σύμφωνα με το New Scientist. Οι περισσότεροι φυσικοί του πλανήτη αμφιβάλλουν για την ύπαρξη της ανωμαλίας, επειδή αν ίσχυε, θα άλλαζε τις αντιλήψεις τους για το πώς λειτουργεί η βαρύτητα. Για το λόγο αυτό, έχουν προταθεί διάφορες, πιο συμβατικές, εναλλακτικές ερμηνείες του φαινομένου, όπως οι μεταβολές στην θερμοκρασία ή την πίεση της ατμόσφαιρας. Ορισμένοι φυσικοί όμως επιμένουν ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό. Ίδωμεν…

Και… προκαταλήψεις!
Για τους αστρολόγους, η έκλειψη σημαίνει κακοτυχία, και πολλές μέλλουσες μητέρες ζήτησαν από τους γιατρούς να επισπεύσουν ή να αναβάλουν τις κυήσεις. Οι γονείς σε πολλά σχολεία της Ινδικής πρωτεύουσας αποφάσισαν να μη στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο.
Και για τον αρχαίο Κινεζικό πολιτισμό η έκλειψη αποτελούσε κακό οιωνό και συνδεόταν με φυσικές καταστροφές και θανάτους στην αυτοκρατορική οικογένεια. Η επικρατούσα θεωρία ήταν ότι το φαινόμενο προκαλούσε ένας δράκος που "κατάπινε τον ήλιο" για μερικά λεπτά. Αξιωματούχοι και κρατικά ΜΜΕ έσπευσαν να καθησυχάσουν τον πληθυσμό ότι όλα θα λειτουργήσουν κανονικά και δε θα υπάρξει κάποιο απρόοπτο.

0 σχολίασαν: