Σε κέντρο της «επιστημονικής» νομικής δραστηριότητας στο Βυζάντιο, είχε μετατραπεί περί τα μέσα του 14ου αιώνα, η Θεσσαλονίκη και η περιοχή της, ακόμη και ως τα σημερινά Σκόπια. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για τη λειτουργία ιδιωτικών νομικών σχολών, καθώς και την άρθρωση πολιτικού λόγου, ο οποίος θίγει και νομικά θέματα, στο πλαίσιο των ιδεολογικών (πολιτικών, κοινωνικών, θεολογικών αναταραχών, που έχουν ακριβώς ως επίκεντρο, εκείνη την εποχή, τη Θεσσαλονίκη.Όπως υπογράμμισε ο Καθηγητής του Βυζαντινού και Μεταβυζαντινού Δικαίου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Κωνσταντίνος Πιτσάκης, ο οποίος έδωσε διάλεξη με θέμα «Οι θεσσαλονικείς νομικοί του 14ου αιώνα μπροστά στις θρησκευτικές και εκκλησιαστικές έριδες της εποχής τους: μύθοι και πραγματικότητα», στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του Α.Π.Θ. (κτίριο Μέλισσα, Βασ. Όλγας 36, Θεσσαλονίκη), εκείνα τα χρόνια σημειώνονταν πολλά και σημαντικά γεγονότα: Ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ της αντιβασιλείας του ανηλίκου Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου και του Ιωάννη Κατακουζηνού, η κίνηση των Ζηλωτών, οι ησυχαστικές έριδες.
Η κορυφαία εκδήλωση της νομικής ενασχόλησης, αυτήν ακριβώς την εποχή, είναι η σύναξη, μέσα σε μία δεκαετία, των δύο μεγάλων ιδιωτικών κωδικοποιήσεων της Θεσσαλονίκης, του «Συντάγματος» του Ματθαίου Βλάσταρη (1334/1335) και της «Εξαβίβλου» του Κωνσταντίνου Αρμενοπούλου (1344/1345), ενώ τότε, επίσης, συντάσσεται, στην ευρύτερη ενδοχώρα της Θεσσαλονίκης (Σκόπια, Σέρρες) ο κώδικας του Στεφάνου Ντούσαν, το επιφανέστερο μνημείο της σερβικής νομικής παράδοσης.
Γύρω από τη σχέση αυτών των έργων (και των συντακτών τους) με την ιδεολογική και κυρίως τη θρησκευτική-εκκλησιαστική κινητικότητα της εποχής τους έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς διάφορες απόψεις, εν μέρει αντιφατικές, που έχουν στηριχθεί σε δεδομένα που η σημερινή έρευνα έχει εν πολλοίς ανατρέψει.
Ο καθηγητής Πιτσάκης, επιστήμονας με ευρύτατο συγγραφικό έργο, είναι γνωστός μεταξύ άλλων για τις εκτεταμένες έρευνες του στη νομική παραγωγή της αυτοκρατορίας τον 14ο αιώνα, τον Κωνσταντίνο Αρμενόπουλο και την Εξάβιβλο, της οποίας και έχει επιμεληθεί μία σύγχρονη έκδοση.
Στη φωτογραφία, τα Βυζαντινά διπλά τείχη της Θεσσαλονίκης (Κάστρα, Άνω Πόλη)
0 σχολίασαν:
Δημοσίευση σχολίου